Er zijn meer dan 15 verschillende antipsychotica. Je kiest aan de hand van drie zaken: (1) hoe goed het werkt, (2) de bijwerkingen, en (3) de manier waarop je het middel binnen krijgt.
1. Hoe goed werkt het (de effectiviteit)
Bij ernstige symptomen of wanneer zich gevaarlijke situaties hebben voorgedaan door de psychose is het allerbelangrijkste dat het middel zo goed mogelijk werkt. Clozapine heeft een duidelijk sterker effect op psychotische symptomen dan de andere middelen, maar meestal krijg je clozapine niet als eerste middel omdat de bijwerkingen vervelender zijn. Andere veelgebruikte antipsychotica verschillen onderling weinig in effect.
2. De bijwerkingen
Oudere (‘typische’) antipsychotica zoals haloperidol kunnen je spieren stijf maken. De meeste nieuwe (‘atypische’) antipsychotica, zoals risperidon, quetiapine en olanzapine, hebben als nadeel dat je er suf van kunt worden en dat je gewicht toeneemt. De bijwerkingen van de verschillende antipsychotica verschillen onderling een klein beetje. Goed weten wat de bijwerkingen van een bepaald middel zijn, helpt je om te kiezen. Kijk voor meer uitleg naar het onderdeel bijwerkingen.
3. De manier van toedienen
Antipsychotica verschillen in de manier waarop je ze gebruikt. Je kunt dagelijks tabletten of druppels slikken. Je kunt ook eens in de twee of vier weken een ‘depot’ krijgen. Dat kan met een injectie. Er zijn ook tabletten die je maar een of twee keer per week hoeft te nemen. Bij een depot is de werking veel langduriger, dit kan weken tot maanden werken. Daarom heeft een aanpassing van de dosis minder snel een gevolg. Dat kan een nadeel zijn. Een ander nadeel is dat je elke keer een arts of verpleegkundige nodig hebt om het depot te krijgen. Maar een depot kan heel handig zijn voor mensen die niet elke dag pillen willen slikken of dat vaak vergeten.
Welk antipsychoticum je krijgt is een kwestie van overleg tussen jou en je arts. De keuze is voor iedereen anders. Op het internet staat de PAK-wijzer. Daar kun je in 5 minuten een aantal kenmerken en keuzes invullen en krijg je een advies over het antipsychoticum dat het beste bij jou past. Ook deze website heeft een keuzewijzer.